2. Proleter Devrimin Doğası

Bütün toplumsal devrimler, yükselen sınıfın yeni üretim ilişkileri oluşturarak toplum üzerinde siyasi egemenlik sağladığı hareketlerdir. Proleter devrim de, koşulları ve içeriği geçmişteki devrimlerden çok farklı olmakla beraber bu tanımın dışında değildir.

Geçmişteki devrimler, yokluğa ve eşitsizliğe dayanan iki üretim biçimi arasında olduğu için sadece bir sömürücü sınıfın egemenliğini bir diğer sömürücü sınıfın egemenliğiyle değiştirmişlerdi. Mülkiyetin bir biçiminden diğerine, ayrıcalığın bir biçiminden diğerine geçilmesi de bunu kanıtlamaktadır. Buna karşılık proleterya devriminin hedefi, yokluğa dayalı üretim ilişkilerini bolluğa dayalı üretim ilişkileriyle değiştirmektir. İşte bu yüzden, mülkiyetin, ayrıcalığın ve sömürünün her türünün sona ermesi anlamına gelir. Bu farklar, proleter devrime, proleteryanın, devrimin başarısı için anlaması gereken şu özellikleri verir: 

  1. Dünya ölçeğinde gerçekleşecek olan ilk devrimdir; bütün ülkelere yayılmadan hedeflerini gerçekleştiremez. Özel mülkiyeti ortadan kaldırmak için proleterya bütün bölgesel, yöresel ve ulusal ifadeleri ortadan kaldırmalıdır. Kapitalist egemenliğin bütün dünyaya yayılmış olması bunu hem gerekli hem de mümkün kılmıştır.
  2. Tarihte ilk defa, devrimci bir sınıf aynı zamanda eski sistemdeki sömürülen sınıftır ve bu nedenle siyasi gücü ele geçirme sırasında ekonomik güç kazanması mümkün değildir. Tam tersine onun siyasi gücü ele geçirmesi eski üretim ilişkilerinin egemenliğini yok edecek ve geçmişteki devrimlerden farklı olarak yeni toplumsal ilişkilerin oluştuğu bir geçiş dönemine aracılık edecektir.
  3. Toplumdaki bir sınıfın ilk defa hem sömürülen hem de devrimci bir sınıf olduğu gerçeği, bu sınıfın ezilen bir sınıf olarak yürüttüğü mücadelenin devrimci bir sınıf olarak yürüttüğü mücadeleden ayrı ya da bu mücadeleye karşı olamayacağını da ortaya koyar. Marksizmin en başından beri Prounhonizm'e ve diğer küçük burjuva teorilere karşı iddia ettiği gibi, proleteryanın devrimci mücadelesinin gelişiminin koşulu, onun ezilen sınıf olarak mücadelesinin derinleşmesi ve genelleşmesidir.