Ünlü yönetmen Christopher Nolan'ın, eskinin “süper kahraman” çizgi roman karakterlerinden Batman, yani Yarasa Adam karakteri temalı üçlemesinin sonuncusu olan Kara Şövalye Yükseliyor, şüphesiz bu yaz sinemalara en fazla damgasını vuran filmler arasında. Nolan'ın üçlemesi, ana hikayesi sıradan bir suçlu tarafından öldürülen aşırı zengin ailesinin intikamını almak için yarasa benzeri bir kostüme bürünen mirasyedi milyarder Bruce Wayne'in suç ile savaşı olan Batman çizgi romanının kimi daha iyi, kimi daha kötü fakat hiçbiri suça karşı basit ve basmakalıp bir tutum harici mesaj taşımayan pek çok filminden içeriğiyle ayrılıyor. Nolan'ın üç filmi arasında ise, en siyasi sayılabilecek olanı Kara Şövalye Yükseliyor. Bu nedenlerle bu filmin bir değerlendirmesini yazmayı uygun bulduk.

Filmin hikayesinden kısaca bahsedelim. Filmde Batman'in düşmanları arasında en fazla öne çıkan Bane karakteri. Bane, "terörist" olarak ifade edilen bir örgütün şefi görünümünde, örgütünün mensuplarını ise tamamen çalışan kesimden fakir insanlar, yani alt tabaka oluşturuyor. Filmin ana hikayesinin en önemli noktası, Bane'in önderliğinde, çalışan kesimin, olayların geçtiği Gotham şehrini ele geçirmesi. Tabii ki Bane bu olayların gerçekleşmesi için gerek kurnaz numaralar çekiyor ve şehrin bütün polis gücünü bir tünele hapsediyor, gerekse Gotham'ı nükleer bir silahla yok etmekle tehdit ediyor. Eylemlerini gerçekleştirirken Bane bir yandan Gotham'ı zenginlerden alıp halkın eline veriyoruz diyor, borsayı basıyor, "burada çalınacak para yok ki" diyen bosacıya "o zaman neden buradasanız" cevabını veriyor. Gotham'da çalışanların, ezilenlerin, fakirlerin ve benzerlerinin iktidarı da Bane kadar vahşi – göstermelik mahkemeler, idamlar, sokaklarda suçun azması... Film ilerlerken bütün gerçekleşenlerin bir komplo olduğunu, Bane'in aslında çok zengin bir kişi için çalıştığını ve bu kişinin fanatik ideolojisi yüzünden ne olursa olsun Gotham kentini yok etmeyi planladığı ortaya çıkıyor. En nihayetinde, filmin başlarında Bane'in belini kırıp uzak diyarlarda hapsettiği Bruce Wayne / Batman, "şehrim yanarken ölemem" diyerek kurtuluyor ve Gotham'a dönüyor ve polisleri mahsur kaldıkları yerden kurtarıyor. En nihayetinde kahraman polislerle kötülerin oyunlarına gelmiş avam tabakası arasında kanlı bir savaş gerçekleşiyor. Söylemeye gerek yok ki 'iyiler', yani filmin iyi olarak sundukları en nihayetinde kazanıyorlar. Kara Şövalye Yükseliyor nihayetinde bir Hollywood filmi zira.

Son dönemde ABD'yi derinden sarsan Wall Street İşgali hareketi filmin senaristlerini ciddi bir biçimde etkilemiş gibi gözüküyor. Esasında film, Bane'in tarafından Batman'in yanına geçen ve filmi esas kız olarak bitiren Selina Kyle'ın "Bir fırtına yaklaşıyor Bay Wayne. Sen ve arkadaşların kapılarınızı pencerelerinizi iyi kapatın. Çünkü fırtına geldiğinde hepiniz nasıl bu kadar geniş yaşayıp geri kalanlara bu kadar az bıraktığınızı düşüneceksiniz” sözüyle keskin sınıf ayrılıklarına vicdani bir duyarlılık portresi de çizmeye de çalışarak, net bir biçimde fakirlere karşı zenginlerden yana taraf tutmuyor görünmeye de çalışıyor. Bu yüzden, gayet net olan pek çok imgeye rağmen Kara Şövalye Yükseliyor'un mesajı bulanık bir biçimde ulaşıyor izleyiciye.

Bununla birlikte film bize burjuvazinin proleter devrim algısını çok net bir biçimde gösteriyor. Zira burjuvaziye göre proleter bir devrim, ancak bir komplonun sonucu olabilir. Onların algısında işçiler, kendi başlarına kapitalizme karşı mücadele edemeyecek kadar aptaldırlar ve işçi sınıfı ayaklanıyorsa, bu ancak birilerinin komplosunun sonucu olabilir. Dahası, alt tabakanın ayaklanması, onlara göre ancak kör bir şiddet getirebilir. Burjuvazi sınıf çıkarları yüzünden devrimden nefret eder fakat devrimden nefret etmek devrimden korkmaktır da. Burjuvazinin proleter devrimi tasfirlerine her zaman, onların sürekli uyguladıkları şiddet ve terörün kendilerine uygulanacağı korkusu hakimdir. Kara Şövalye Yükseliyor filmi de aslında burjuvazinin bütün bir korkularını, neredeyse eksiksiz bir biçimde beyaz perdeye yansıtmaktadır. Oysa Rosa Lüksemburg'un söylediği gibi: "Proleter devrim hedeflerini gerçekleştirmekte teröre ihtiyaç duymaz; cinayetten nefret eder ve tiksinir. Bu silahlara ihtiyaç duymaz çünkü bireylerle değil, kurumlarla savaşmaktadır, çünkü meydana hayal kırıklıklarının çaresini intikamda arayacağı safça ilüzyonlarla girmez".

Filmde oyunculukların, birkaç istisnaya rağmen başarılı olduğunu söylemek durumundayız. Bununla birlikte aksiyon sahneleri ve görselliğinin kalitesi en azından tartışmalı olan film, aynı zamanda beli kırılan bir kişinin iple çekilmek suretiyle sağlığına kavuşması, Bane karakterinin ağzına vurulmasının onu alt etmek için yeterli oluşu ve şehrin birkaç yüz metre ötesinde patlayan bir nükleer bombanın bir karıncayı bile incitmemesi gibi kimi senaryo açıkları da barındırıyor. Okuyucularımıza izin günlerini ve maaşlarını Kara Şövalye Yükseliyor filmini sinemada izleyerek değerlendirmemelerini öneriyoruz.

Pardayan